Zaburzenia odżywiania objawiające się napadowym objadaniem się (ang. BED – binge eating disorder) to zaburzenie odżywiania, które zostało dodane do Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób (ICD) w 2019r. Jest więc tak samo klasyfikowane jak anoreksja czy bulimia, a leczeniem pierwszego rzutu powinna być psychoterapia.
Jak rozpoznać czy chorujesz na BED?
Podstawowym kryterium diagnostycznym są nawracające epizody objadania się, które występują średnio co najmniej raz w tygodniu przez 3 miesiące. Z kolei epizod objadania się charakteryzuje się dwiema cechami:
1. spożyciem w krótkim czasie ilości jedzenia, która jest zdecydowanie większa niż to, co zjadłaby większość osób,
2. poczuciem braku kontroli nad jedzeniem.
Dodatkowo epizody objadania się są związane z co najmniej trzema z następujących objawów:
– dużo szybsze jedzenie,
– uczucie niekomfortowej sytości,
– brak fizycznego uczucia głodu,
– samotność z powodu poczucia zakłopotania,
– uczucie wstrętu do siebie, przygnębienie lub poczucie winy.
Osoby z BED odczuwają wyraźny niepokój związany z objadaniem się. Doświadczają znacznego obciążenia i upośledzenia jakości życia, jednocześnie choroba często pozostaje niewykryta i nieleczona.
Czym jest epizod objadania się?
Epizod objadania się to okres, w którym osoba przyznaje, że traci kontrolę nad jedzeniem, je znacznie więcej lub inaczej niż zwykle i czuje się niezdolna do zaprzestania jedzenia. Objadanie się jest odbierane jako bardzo niepokojące i często towarzyszą mu negatywne emocje, takie jak poczucie winy lub wstręt.
W DSM-5 częstotliwość objadania się jest używana do określenia ciężkości BED jako łagodne (jeden do trzech epizodów tygodniowo), umiarkowane (cztery do siedmiu epizodów tygodniowo), ciężkie (osiem do trzynastu epizodów tygodniowo) lub bardzo ciężkie (czternaście lub więcej epizodów tygodniowo). Nasilenie można ocenić jako wyższe, jeśli dodatkowo uwzględni się inne objawy i stopień upośledzenia czynnościowego, np. jeśli dana osoba z powodu objadania się zaniedbuje codzienne obowiązki przez trzy epizody tygodniowo, można to sklasyfikować jako umiarkowaną ciężkość zamiast łagodnej ciężkości w oparciu o zwykłą częstotliwość objadania się.
Czym BED różni się od bulimii?
W bulimii dochodzi do zachowań kompensacyjnych w celu zapobiegania przyrostowi masy ciała, takich jak prowokowanie wymiotów, stosowanie środków przeczyszczającyh, nadmierna aktywność fizyczna lub stosowanie głodówek.
BED stanowi ważny problem zdrowotny, ponieważ występuje bardzo często i często wiąże się z otyłością. Nawet 30% osób z otyłością poszukujących metod utraty masy ciała ma współwystępujące napadowe objadanie się. Zaburzenie to często współwystępuje z różnymi schorzeniami psychicznymi. W badaniu dorosłych z USA, 94% osób z BED spełniło kryteria diagnostyczne co najmniej jednego dodatkowego zaburzenia psychicznego, a 23% osób z BED próbowało popełnić samobójstwo. Częste choroby psychiczne współistniejące z BED obejmują zaburzenia nastroju (70%), zespół stresu pourazowego (32%) i zaburzenia lękowe (16%). Częste są również zaburzenia charakteryzujące się słabą kontrolą impulsów, w tym zaburzenie osobowości typu borderline, zaburzenie związane z używaniem alkoholu i patologiczny hazard.
,,Podczas jednego epizodu objadania się osoba spożywa do 3000-4500 kcal”.
Jak są przyczyny rozwoju BED?
Niezadowolenie z ciała i stosowanie diety to kluczowe czynniki ryzyka niepohamowanego objadania się. Osoby, które doświadczyły ubóstwa, przemocy, traumatycznych wydarzeń, braku bezpieczeństwa żywnościowego lub poważnej choroby psychicznej, wydają się być bardziej narażone na rozwój tego zaburzenia. Pierwsze wystąpienie BED jest zazwyczaj poprzedzone serią stresujących wydarzeń życiowych, które mogą stanowić czynniki wyzwalające, na przykład komentarze dotyczące sylwetki, wagi lub jedzenia. Odkrycia neurobiologiczne podkreślają upośledzenie przetwarzania nagrody, kontroli hamowania i regulacji emocji u osób z BED. Udowodniono, że osoby z tym zaburzeniem odżywiania częściej wybierają ,,nagrody natychmiastowe‘‘ w oparciu o stany emocjonalne zamiast ,,nagród opóźnionych‘‘ niż osoby bez tego zaburzenia.
Jak leczyć komplusywne objadanie się?
Międzynarodowe wytyczne zalecają terapię psychologiczną jako leczenie pierwszego rzutu. Kluczowe jest uświadomienie sobie istnienia problemu i znalezienie odpowiedniego psychoterapeuty, który specjalizuje się w zaburzeniach odżywiania. Bardzo pomocna jest jednoczesna współpraca z psychodietetykiem, który zadba o aspekty dietetyczne z uwzględnieniem stanu emocjonalnego danej osoby.
Częściowa remisja BED jest spełniona, jeśli częstość napadów objadania się zmniejszy się do mniej niż raz w tygodniu przez dłuższy czas.
Jeśli czujesz, że potrzebujesz pomocy psychodietetycznej, skorzystaj z oferty współpracy ze mną i napraw swoją relację z jedzeniem!
-
Miesięczna współpraca psychodietetyczna699,00 zł
Jeśli chodzi o zachowania związane z poszukiwaniem pomocy, dane z USA sugerują, że tylko około 50% osób dotkniętych BED kiedykolwiek szuka pomocy w związku z zaburzeniami odżywiania. Najczęstszymi barierami w szukaniu pomocy przez pacjentów dotkniętych chorobą są stygmatyzacja i wstyd. Podobnie jak inne zaburzenia odżywiania i otyłość, BED wiąże się ze znacznym piętnem i poczuciem gorszości. Jedno i drugie może skutkować strachem i niechęcią do szukania pomocy i ujawniania objawów zaburzeń odżywiania, a doświadczona stygmatyzacja lub dyskryminacja mogą przyczyniać się do zaburzeń emocjonalnych, a także do utrzymywania dotychczasowych, niesprzyjających zachowań żywieniowych.
Osoby dotknięte BED często szukają pomocy w celu schudnięcia, a czasem nawet nie są świadome, że cierpią na zaburzenia odżywiania, ponieważ świadomość społeczna dotycząca tego zaburzenia jest wciąż niska.
Większość badań długoterminowych sugeruje, że naturalny przebieg tej choroby jest często długotrwały i trwa średnio 14–16 lat! Ponadto istnieje wysoki wskaźnik transmisji z diagnozy BED na inne zaburzenia odżywiania, w szczególności do bulimii i odwrotnie. Uznanie i badania nad napadowym objadaniem się wzrosły od czasu włączenia go do DSM-5, jednak potrzebne są dalsze wysiłki, aby zrozumieć mechanizmy leżące u podstaw BED oraz poprawić profilaktykę i wyniki leczenia tego zaburzenia. Wysiłki te powinny również obejmować badania przesiewowe, identyfikację i wdrażanie interwencji opartych na dowodach w rutynowych warunkach praktyki klinicznej, takich jak podstawowa opieka zdrowotna i przychodnie zdrowia psychicznego.
Bibliografia:
1. Katrin E. Giel, Cynthia M. Bulik, Fernando Fernandez-Aranda i wsp. Binge eating disorder. Nat Rev Dis Primers. 2022 Mar 17; 8(1): 16.
